Bert Hellinger werd geboren op 16 december 1925, in Leimen, Duitsland. Op 19 september 2019 is hij op 94-jarige leeftijd overleden.
In zijn jeugd zorgde het geloof van zijn gezin ervoor dat hij niet in het nationaal socialisme geloofde. Bert ontbrak op de vereiste vergaderingen van de Hitler Jugend en nam deel aan een illegale katholieke jeugd organisatie. Zoals velen toen, slechts zeventien jaar oud, werd hij soldaat en ervoer strijd, gevangenschap, verliezen en het leven in een oorlogskamp van de geallieerden in België.
Bert Hellinger was twintig jaar oud toen hij in een katholieke orde trad omdat hij priester wilde worden. Hij werkte zestien jaar in Zuid-Afrika als katholieke zendeling onder de Zoeloes. De zoeloes maakten indruk op hem, door hun diepe zin voor waarden, de natuurlijke autoriteit van ouders en het respect van kinderen.
Hij leerde veel therapeutische vormen kennen en raakte geïnteresseerd in de groepsdynamiek, de dialoog en individuele menselijke ervaring.
Hij liet de religieuze orde achter zich nadat hij erachter was gekomen, dat het priesterschap geen passende uitdrukking meer was van zijn groei.
In Wenen ging hij psychoanalyse studeren en hij ging daarna naar de VS. Hij werkte daar met Milton Erickson en anderen. Door kennis van psychotherapieën en andere therapeutische vormen te combineren, ontstond er een unieke en fascinerend oplossingsgerichte benadering: de Familieopstelling.
Het maken van een familieopstelling is een vorm van psychotherapie vanuit het Systemisch werken. Therapeuten of coaches die systemisch werken proberen door middel van het opstellen van iemands systeem van herkomst de niet direct zichtbare relaties tussen familieleden en de eventuele knelpunten daartussen te herkennen, erkennen en zo mogelijk weg te nemen.
Een familieopstelling is een therapeutische sessie waarbij een deelnemer een vraagstuk inbrengt waar hij of zij helderheid over wil krijgen. Voor de hoofdrolspelers in dat vraagstuk, vaak familieleden van degene die het vraagstuk inbrengt, worden andere deelnemers uitgekozen als ‘representant’. Deelnemers krijgen door de vragende deelnemer een plaats in het vertrek ten opzichte van de andere deelnemers, deels geholpen door de therapeut.
Er ontstaat zo een tableau-vivant dat achterliggende aspecten van het vraagstuk laat zien, door de opgestelde mensen te ondervragen over hun gevoelens en attitudes ten opzichte van elkaar en de situatie. Er komen verstrikkingen aan het licht (soms in eerdere generaties) die hebben geleid tot stagnatie in het huidige leven van de deelnemer. Aan de hand van instructies van de begeleider, brengen de representanten beweging in de stagnatie.
De methode wordt ook toegepast in organisaties, bijvoorbeeld om te onderzoeken waarom er stagnaties zijn in de ontwikkelingen van een organisatie of waarom bepaalde conflicten telkens terugkeren. We noemen dit dan een organisatieopstelling.
